اهمیت کیفیت آب در گاوداری
آب ماده ای مغذی و ضروری در تمام طول زندگی دام است. هر گاو روزانه بین ۹۰ تا ۱۸۰ لیتر آب مصرف می کند. کلید تولید شیر موفق، دسترسی آسان گاو به آب گوارا، تازه و پاکیزه است.
امروزه تجزیه و تحلیل های بیشتری روی آب انجام می شود زیرا تولید کنندگان و متخصصین تغذیه به کیفیت آب از لحاظ ویژگی های تغذیه ای و سلامت اهمیت می دهند. کیفیت آب و ترکیبات آن از مزرعه ای به مزرعه دیگر ممکن است بسیار متفاوت باشد، حتی دو منبع آب در یک مکان مشابه ممکن است تفاوت هایی داشته باشند. به طور مثال در یک گاوداری از دو منبع آب استفاده می شد. یکی از آنها ppm1200 و دیگری ppm300 سولفات داشت. متاسفانه سالها آب ppm1200 سولفاتی برای مصرف گاوها و آب ppm300 سولفاتی برای شست و شوی راهروها و جاهای دیگر استفاده می شد که پس از آزمون های لازم آب و تشخیص مشکل، اقدام به جابجایی منبع و لوله کشی شد. پس از مدتی مصرف ماده خشک گاوها و تولید شیر آنها افزایش یافت. تنها کاری که انجام شد تعویض منبع آب بود.
عموما برای بررسی مشکلات آب، باید دانست که آب از کجا و چگونه تامین می شود. آیا هدف شما تصحیح آلودگی باکتریایی آب است؟ آیا می خواهید آب عاری از گوگرد باشد؟ آیا می خواهید سختی آب را کاهش دهید؟ هدف شما هر یک از این موارد که باشد روش تان متفاوت خواهد بود.
سختی آب بر تمیزی تجهیزات اثر می گذارد. همچنین سطوح کلسیم، منیزیم، آهن و سولفات موجود در آب و نیز گوارا بودن آن در مصرف آب توسط گاو نقش بسیار مهمی دارند. به طور کلی ما باید اطلاعات بیشتری از آب مورد استفاده در گاوداری خود داشته باشیم. ما چاهی در زمین حفر می کنیم و به آب می رسیم. سپس اب را پمپ کرده و در اختیار گاو ها می گذاریم و انتظار داریم که گاوها آن را بنوشند، اما غافل از اینکه در موارد بسیاری این آب از کیفیت لازم برخوردار نیست.
روش های متفاوت تصفیه آب نتایج متفاوتی دارند. به عنوان مثال تصفیه آب با روش اسمز معکوس تنها ۵۰% آب با کیفیت تولید می کند و در جوی آبی که از این فرایند حاصل می شود، رگه ای از نمک بر جا می ماند. این آب برای نواحی خشک مناسب نیست.
دسترسی به آب خوب برای سلامت و رشد گوساله ها ضروری است. به عنوان مثال در یک مزرعه پرورش گوساله که در آن آب اشامیدنی گوساله به روش اسمز معکوس تصفیه می شود. مادامی که اب عاری از عناصر موجود نباشد، مصرف آن توسط گوساله ها کاهش می یابد.
آزمایشگاه آزمونی را برای بررسی شاخص های تغذیه ای و سلامت آب به ویژه زمانی که DCAD (اختلاف آنیون-کاتیون جیره) در گاوهای خشک مورد توجه است معرفی می کند. بنا به دلایلی ما همیشه این واقعیت را نادیده می گیریم که املاح معدنی موجود در آب مانند املاح معدنی موجود در خوراک به صورت الکترو شیمیایی رفتار می کنند. همچنین ما از این نکته غافل می شویم که ترکیبات املاح معدنی موجود در اب ممکن است تعادل PH حیوان را مورد تاثیر قرار دهند.
با ارزیابی آب از لحاظ وچود یون های سنگین می توان بررسی کرد که گاوها به هنگام نوشیدن آب چه مقدار از این یون ها را دریافت می کنند. با استفاده از این بررسی ها، می توان اختلاف یون سنگین را بررسی کرد.
در پاسخ به این سئوال که وجود املاح معدنی در آب و اختلاف یونی، چگونه تعادل جیره گاو را متاثر می سازند؟ با توجه به اینکه گاو می تواند روزانه ۱۰۰ گرم یا بیشتر کلسیم، گوگرد یا دیگر املاح معدنی را به صورت مازاد تنها از آب دریافت کند، اگر این مسئله را در تنظیم جیره در نظر نگیرید، حفظ تعادل املاح معدنی برای گاو به درستی صورت نمی گیرد.
املاح معدنی که از آب سرچشمه می گیرند، در ترشحات ادراری قابل ردیابی هستند. در این موارد می توان املاح معدنی موجود در خوراک را کاهش داد و بدین ترتیب تا حدودی هزینه ها را برای تولید کنندگان کم کرد. همچنین از این طریق نمک و املاح معدنی کمتری از ادرار و کود وارد خاک می شوند.
با انجام بهترین برنامه های مدیریتی، برآوردی از تجزیه و تحلیل املاح معدنی موجود در آب و برقراری تعادل جیره به دست آورد.
به دست آوردن مقدار املاح معدنی موجود در آب، یکی از مواردی است که می توان با مدل ارزیابی آب انجام داد. املاح معدنی که وارد بدن دام می شوند، می توانند از دو منبع آب و خوراک سرچشمه بگیرند. بنابراین ما باید راهی پیدا کنیم که به خوبی بتوان از ترکیب این دو منبع بهره ببریم.