پلاک گوش رادیویی یا RFID
شناسایی دام توسط امواج رادیویی یکی از فن آوری های مفید و کارآمد در سالهای اخیر است که به صورت گسترده ای در صنعت دامپروری در حال استفاده می باشد. این صنعت با جمع آوری خودکار داده ها با دقت بالا، دسترسی سریعتر به اطلاعات گله را میسر می سازد و این امر موجب بهبود مدیریت گله ها می گردد.
اجزای تشکیل دهنده سیستم RFID در پلاک گوش دام:
سيستم های RFID از فناوری مبادله اطلاعات بی سيم برای شناسايی انحصاری حيوانات استفاده می نمايند. توانمندی این گونه سیستم ها مديون بکارگیری سه عنصر اساسی زیر است:
- پلاک گوش رادیویی که به آن فرستنده خودکار و يا Transponder نیز گفته می شود، شامل يک تراشه نيمه هادی است که در داخل پلاک گوش جایگذاری می شود.
- کد خوان که به آن دستگاه ریدر نيز گفته می شود، شامل یک آنتن ، يک ماژول الکترونيکی RF و يک ماژول کنترلی است .
- کنترل کننده که اغلب یک کامپيوتر شخصی است و بر روی آن بانک اطلاعاتی و نرم افزار کنترلی نصب و اجرا می شود.
مبادله اطلاعات بین پلاک گوش و ریدر از طریق امواج راديويی انجام می شود. زمانی که يک شی حاوی تگ RFID به محدوده خواندن يک ریدر وارد می شود، دستگاه کدخوان با ارسال يک سيگنال به تگ اعلام می نماید که داده ذخيره شده در خود را ارسال نمايد. وظيفه اوليه يک تگ RFID ، ذخيره داده و ارسال آن به يک ریدر است. تراشه موجود در تگ های RFID از حافظه ای با قابلیت فقط خواندنی و یا خواندنی / نوشتنی به منظور ذخيره و بازیابی داده و در برخی موارد تغيير داده استفاده می نماید.
اندازه و شکل پلاک گوش الکترونیکی:
پلاک گوش های RFID می توانند در ابعاد و اشکال مختلف ارائه شوند. با توجه به این که تراشه و آنتن به کار گرفته شده در یک تگ RFID بسیار کوچک ساخته می شوند، امکان استفاده از تگ های RFID به هر شکل و اندازه ای وجود خواهد داشت. اندازه و شکل يک تگ RFID به نوع کاربری آن بستگی خواهد داشت . پلاک گوش ها می بايست به گونه ای ساخته شوند که در مقابل عواملی نظیر حرارت بالا، رطوبت و مواد شيميايی مقاوم باشند و در تمام طول زمان نگهداری و پرورش دام بر روی گوش باقی بمانند.
انواع کدخوان یا ریدر پلاک گوش الکترونیکی:
دو نوع ریدر وجود دارد. ریدرهای دستی و یا متحرک که منبع تغذیه آنها باتری های شارژی می باشد و ریدرهای صفحه ای یا ثابت که دام از میان آن عبور میکند.
از ریدرهای دستی به منظور شناسایی دام ها به صورت موردی مانند ثبت اطلاعات تلقیح و درمانی استفاده می شود و از ریدرهای صفحه ای یا پنلی بیشتر جهت شمارش و شناسایی دام ها در زمان ورود به محل نگهداری و یا انتقال به چراگاه استفاده می گردد.
انواع پروتکول:
دو نوع پروتوکل در خصوص پلاک گوش های الکترونیکی وجود دارد. پروتکول FDX و پروتکول HDX
- HDX به حالتی اطلاق می شود که می توان داده ها را بر روی کانال ارسال و دریافت کـرد اما این تبادل اطلاعات به صورت یک طرفه می باشد. مانند دستگاه بیسیم
- FDX حالتی است که در آن همزمان میتوان داده هـا را بـر روی کانـال ارسـال و دریافت کرد، مانند تلفن
چرا استفاده از پلاک گوش رادیویی توصیه می شود؟
استفاده از پلاک های رادیویی مزایای بسیاری دارد. گاهی پلاک های معمولی گم می شوند و یا از گوش جدا می شوند، در حالیکه پلاک های رادیویی با طراحی خاص و سیستم قفل شو برای ماندگاری بالا طراحی شده اند. به خصوص پلاک های سکه ای یا Bottom type که به علت نزدیکی بسیار زیاد به گوش دام احتمال گیر کردن به موانع محیطی و جدا شدن از گوش در آنها بسیار پایین می باشد. مزیت دیگر این نوع پلاک ها آن است که برای خواندن شماره نوشته شده بر روی پلاک گوش، لازم نیست که دام را مهار نمود و شماره به راحتی توسط دستگاه ریدر خوانده می شود. همچنین خواندن شماره ها با استفاده از ریدر امکان بروز خطا در شناسایی دام ها را به شدت کاهش می دهد و در وقت و هزینه ها صرفه جویی بسیاری می گردد.
برخی مزیت های پلاک گوش های رادیویی و یا RFID به خصوص در دام های سبک که به علت نیمه صنعتی بودن کمتر از نرم افزار برای مدیریت آنها استفاده می شود عبارتند از:
- ثبت خودکار داده ها
- عدم نیاز به مهار دام و خواندن شماره ثبت شده برروی پلاک گوش
- کاهش استرس بر روی دام
- مدیریت آسان تر اطلاعات گله و نیاز کمتر به ثبت داده ها برروی کاغذ
- ثبت آنلاین و دقیق اطلاعات و به روز بودن همیشگی دامدار
- بالا بودن سرعت ذخیره اطلاعات و محاسبات آماری
- قابلیت دقیق ردیابی بیماری های گله
- کاهش هزینه های پرورش دام با کاهش نیاز به نیروی کارگری و بالا بودن دقت ثبت اطلاعات
- امکان متصل نمودن ثبت اطلاعات به سایر تجهیزات و ثبت رکورد های دام مانند اطلاعات ژنتیکی، تاریخچه اصلاح نژاد، وزن، واکسیناسیون و درمان ها، استفاده از مکمل های خاص غذایی، آبستنی، زایش و بسیاری از داده های دیگر
- گروه نرم افزار مدیریت دامداری آریا