بیماری های شایع در گاوها

1. (FMD) بیماری تب برفکی (دهن زخم یا دباغ)

علائم: ایجاد زخم در زبان، لثه ها، نوک پستان و بین دو سم، لنگش، آب ریزش بسیار شدید از دهان

نحوه انتقال: انتقال از طریق خوراک و آب آلوده و تنفس

عامل بیماری زا: ویروس تب برفکی

نحوه انتشار: بسیار واگیر بوده و از طریق گوشت و شیر آلوده، جابجایی دام های ناقل ویروس و انتقال ویروس بخاطر وجود اشیاء آلوده مانند پلاستیک های آلوده به ویروس

این بیماری به راحتی قابل انتقال است و حدودا ۵ درصد موجب مرگ دام ها می شود.

راههای پیشگیری:

این بیماری قابل پیشگیری است و می توان برای پیشگیری از ابتلای دام به بیماری تب برفکی اقداماتی همچون رعایت بهداشت و ضدعفونی نمودن مداوم جایگاه پرورش دام و وسایل موجود در جایگاه پرورش، قرنطینه نمودن دام های آلوده، واکسیناسیون به موقع و کافی را انجام داد.

بهترین فصل برای انجام واکسیناسیون بهار و پاییز است. معمولا گاوها پس از شش ماهگی باید نسبت به این بیماری واکسینه شوند اما در صورت شیوع آن باید دام های جوانتر را نیز واکسینه کرد. واکسن تب برفکی صورتی رنگ بوده و باید هر ۶ ماه یک بار برای گاوها انجام شود. تکرا هر واکسن هر ۳ یا ۴ هفته است.

میزان لازم واکسن تزریق شده به گاوهای بومی در هر بار واکسیناسیون ۲٫۵ میلی لیتر و برای گاوهای اصیل و دورگه ۵ میلی لیتر است. واکسن ها را باید در یخ و کلمن نگه داری کرد تا خراب نشوند.

بیماری های شایع در گاوها

 

2. بیماری طاعون (گاو مرگی)

علائم: آب ریزش شدید چشم ها، ایجاد زخم در لثه و دهان، تب بالا (۴۲ درجه)، لرز، اسهال و ایجاد عفونت در ترشحات فرج دام

نحوه انتقال: انتقال از طریق خوراک و آب آلوده و تنفس

عامل بیماری زا: ویروس طاعون

نحوه انتشار: بسیار واگیر بوده و از طریق گوشت و شیر آلوده، جابجایی دام های ناقل ویروس و انتقال ویروس بخاطر وجود اشیاء آلوده مانند پلاستیک های آلوده به ویروس

این بیماری یکی از خطرناک ترین بیماری ها دامی است که به سرعت تمامی گله را مبتلا کرده و موجب مرگ تمامی دام های گله خواهد شد.

راههای پیشگیری:

پیشگیری از این بیماری بسیار مهم است زیرا درمان آن سخت بوده و تلفات بسیاری بر جا می گذارد. بهترین روش پیشگیری، واکسیناسیون در تمامی فصول می باشد. در صورت ابتلای دام به این بیماری باید سریعا آن را کشت و لاشه را سوزاند تا از انتقال بیماری جلوگیری شود. همچنین باید به طور کامل در چنین شرایطی گله را قرنطینه نمود.

واکسیناسیون دام برای پیشگیری از این بیماری بسیار حیاتی است. در هر باز تزریق باید ۱ میلی لیتر واکسن به دام تزریق نمود. از سن ۳ تا ۶ ماهگی باید این واکسن را تزریق نمود. گاوهای بالای یک سال تنها سالی یک مرتبه باید واکسینه شوند. واکسن ها را می توان تا یک ماه در یخچال نگهداری کرد اما در صورت خروج از یخچالی باید تا یک ساعت حتما تزریق شوند.

بیماری های شایع در گاوها

 

3. بیماری شاربن (سیاه زخم، قره یارا و خون شاش)

علائم: ادرار خونی، تب خیلی شدید، تلف شدن ناگهانی، خون ریزی، خون ریزی بینی و مخرج پس از مرگ

نحوه انتقال: انتقال از طریق خوراک و آب آلوده و تنفس

عامل بیماری زا: باکتری باسیلوس آنتراسیس

نحوه انتشار: وجود گاو آلوده در گله و بردن گله به مراتع آلوده

راههای پیشگیری:

واکسیناسیون در این بیماری بسیار مهم است. در صورت مشاهده دام مبتلا در گله باید پس از مرگ لاشه آن را سوزاند. زمان واکسیناسیون از نیمه اسفند تا خرداد ماه است. این بیماری به سرعت انتشار می باید و موجب مرگ صددرصدی گله می شود.

واکسن این بیماری بی رنگ بوده و قرار داشتن در برابر نور و گرما موجب فاسد شدن این واکسن می شود. این واکسن باید پس از سه ماهگی به دام تزریق شود و تا پایان عمر باید در زمان مناسب به آن تزریق شود.

بیماری های شایع در گاوها

4. بیماری شاربن علامتی (قره یانیق)

علائم: تب خیلی شدید، ورم شدید در بخش جلویی دست ها و ران ها که در صورت ماس صدای خش خش می دهد.

نحوه انتقال: انتقال از طریق خوراک و آب آلوده و تماس با دام آلوده

عامل بیماری زا: باکتری

نحوه انتشار: وجود گاو آلوده در گله و بردن گله به مراتع آلوده

راههای پیشگیری:

مهمترین راه مبارزه با این بیماری واکسیناسیون است. دام های مبتلا را باید پس از مرگ سوزاند تا از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری شود. زمان مناسب وکسیناسیون دام اوایل پاییز می باشد. دام ها پس از ۹ ماهگی باید واکسینه شوند و تا پایان عمر در بازه های زمانی مناسب این واکسیناسیون باید ادامه پیدا کند.

میزان تزریق واکسن به وزن دام بستگی دارد و از ۲ تا ۳ میلی لیتر متغیر است. این واکسن باید سالی یکبار در اوایل پاییز به دام تریق شود اما در صورتی که بیماری در آن سال شایع باشد باید واکسن در دو نوبت به فاصله زمانی دو هفته تزریق گردد.

رنگ این واکسن زرد بوده و قرار داشتن در برابر نور و گرما موجب فاسد شدن این واکسن می شود.

بیماری های شایع در گاوها

5. بیماری تیلریوز (زردی، سارلیق)

علائم: سرفه و تنفس سخت، اسهال یا یبوست شدید، وجود خون در مخاط، زردی، تورم غدد لنفی، کم خونی، ضعف سیستم ایمنی، و تب بسیار شدید که تا ۴۳ درجه نیز گاهی می رسد.

نحوه انتقال: انتقال از طریق کنه های آلوده به انگل

عامل بیماری زا:  انگل منتقل شده از کنه به دام

نحوه انتشار: انتشاز از طریق بزاق کنه در هنگام نیش زدن

راههای پیشگیری:

از آن جایی که میزان تلفات این بیماری نیز بالا می باشد واکسیناسیون به موقع برای پیشگیری از این بیماری بسیار مهم است. همچنین می توان با سم پاشی به موقع و رعایت بهداشت جایگاه پرورش دام، از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد.

زمان مناسب انجام واکسیناسیون فصل زمستان بوده و در هر بار واکسیناسیون باید ۲ میلی لیتر واکسن به دام تزریق کرد. پس از ۴ ماهگی باید این واکسن را به دام ها تزریق نمود. این واکسن نباید به گاوهای آبستن تزریق شود.

گوساله ها و گاوهای نر باید سالیانه در برابر این بیماری واکسینه شوند. این واکسن به شکل جامد است و باید در دمای ۷۰- نگه داری شود زیرا در دمای ۳۷ درجه ذوب می شود.

بیماری های شایع در گاوها

6. بیماری پاستورلوز (خشه خشه)

علائم: تنفس سخت، عدم نشخوار، تورم شدید گلو، تورم سر و گردن دام

نحوه انتقال: انتقال از طریق خوراک و آب آلوده، تنفس هوای آلوده و انتقال از طریق زخم های پوستی

عامل بیماری زا:  باکتری

نحوه انتشار: وجود گاو آلوده در گله و بردن گله به مراتع آلوده

راههای پیشگیری:

این بیماری به میزان ۵۰ درصد واگیر داشته و ۱۰ درصد از گاوهای آلوده را تلف خواهد کرد. این بیماری دوره کمون دو روزه دارد. سوزاندن لاشه دام تلف شده بر اثر این بیماری، قرنطیه کردن و رعایت بهداشت جایگاه برای پیشگیری از شیوع این بیماری بسیار مهم است.

بهترین راه مبارزه با این بیماری واکسیناسیون به موقع است. زمان مناسب برای واکسینه کردن دام در برابر این بیماری اوایل پاییز و در هر بار تزریق به میزان ۲ تا  ۴ سی سی با توجه به وزن دام می باشد. به طور معمول این واکسن باید سالی یک بار به دام تزریق شود اما در صورت شیوع بیماری باید دو بار به فاصله دو هفته تکرار شود.

دام ها پس از ۹ ماهگی باید در برابر این بیماری واکسینه شوند و تا پایان عمر هر ساله این واکسیناسیون باید تکرار شود. رنگ این واکسن زرد و روشن بوده و باید دور از نور و گرما نگهداری شود.

بیماری های شایع در گاوها

7. بیماری تب مالت (بروسلوز)

نام محلی بیماری: بالا آتما، بچه اندازی و یا تب مالت که بیماری مشترک بین انسان و دام است.

علائم: سقط جنین ۵ تا ۶ ماهه، تورم بیضه های گاو نر، وجود خون در ترشحات فرج دام، مرده به دنیا آمدن جنین، به دنیا آمدن گوساله هایی ضعیف، عدم خروج جفت و نازایی دام های ماده

نحوه انتقال: انتقال از طریق خوراک و آب آلوده، تماس با جنین سقط شده و جفت و ترشحات رحمی گاو

عامل بیماری زا:  باکتری بروسلا

نحوه انتشار: وجود گاو آلوده در گله، تماس با جنین سقط شده و جفت و ترشحات رحمی دامی که مبتلا است. نحوه انتقال این بیماری به انسان نیز خوردن شیر، پنیر، خامه، بستنی و دیگر فرآورده های دامی پاستوریزه نشده گاو بیمار است.

راههای پیشگیری:

این بیماری نیز بسیار خطرناک بوده و به سرعت در گله همه گیر می شود. این بیماری موجب سقط جنین شده و واکسیناسیون بهترین راه مبارزه با این بیماری است.

علاوه بر واکسیناسیون بهداشت مناسب جایگاه، ضدعفونی کردن جایگاه مخصوصا جایگاه های زایش، قرنطینه کردن دام آلوده، سوزاندن و دفن جنین سقط شده، انجام آزمایشات لازم برای شناسایی گاوهای آلوده و کشتار آن ها، پیشگیری از تماس با گاو آلوده و ترشحات رحمی آن از دیگر اقدامات لازم برای پیشگیری از شیوع بیماری می باشد.

واکسیناسیون را می توان در تمام طول سال انجام داد و یک بار واکسن زدن دام تا پایان عمر آن کافی است. میزان واکسن لازم تزریق شده به دام ۵ سی سی بوده و برای گاوهای ماده پیش از رسیدن به بلوغ جنسی یعنی ۳ تا ۶ ماهگی باید صورت بگیرد.

این واکسن را می توان به مدت ۶ ماه در یخچال نگه داری کرد.

گروه نرم افزاری مدیریت دامداری آریا